Narkotyki nielegalne, takie jak konopie indyjskie czy kokaina, stanowią istotny problem społeczny i zdrowotny w Unii Europejskiej. Mimo wysiłków na rzecz ich zwalczania, konsumpcja tych substancji rośnie, a handel nimi staje się coraz bardziej złożony i trudny do kontrolowania. W 2023 roku prawie 22 miliony dorosłych obywateli UE przyznało się do stosowania konopi indyjskich, co czyni ten narkotyk najczęściej zażywanym w całej Unii. Kokaina, chociaż mniej powszechna, jest drugim najczęściej wybieranym narkotykiem. Wraz z tymi niepokojącymi trendami pojawiają się coraz bardziej zaawansowane działania służb celnych oraz krajowych, mające na celu ograniczenie przestępczości zorganizowanej i przemytu narkotyków.
Wzrost Konsumpcji Narkotyków w UE
Konopie Indyjskie – Król Narkotyków w UE
W 2023 roku konopie indyjskie pozostają najczęściej stosowanym nielegalnym narkotykiem w UE. Ponad 22 miliony dorosłych Europejczyków przyznało się do ich używania, a ich popularność nie maleje. Konopie są dostępne na czarnym rynku w wielu krajach, a ich legalność w niektórych państwach członkowskich (np. w Hiszpanii czy Holandii) sprzyja ich szerokiemu stosowaniu, zwłaszcza wśród młodzieży. Choć w wielu krajach konopie mają zastosowania medyczne, ich rekreacyjne stosowanie wiąże się z poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi, takimi jak zaburzenia psychiczne, lęki czy problemy z pamięcią.
Kokaina – Narkotyk o Rośniejącej Popularności
Po konopiach indyjskich, kokaina jest drugim najczęściej używanym narkotykiem w Unii Europejskiej. Zgodnie z raportem OECD, około 2,5% młodych dorosłych w krajach UE przyznało się do jej zażywania. W 2022 roku służby celne UE odnotowały rekordową liczbę konfiskat kokainy – aż 323 tony, co stanowiło wzrost w porównaniu do 303 ton w roku 2021. Kokaina jest szczególnie popularna w krajach takich jak Holandia, Irlandia, Norwegia czy Dania, gdzie odsetek młodych dorosłych użytkowników przekroczył 4%.
Wzrost Ilości Kokainy w Ściekach Komunalnych
Co ciekawe, dane dotyczące ścieków komunalnych w 49 z 72 miast UE wskazują na wzrost zawartości kokainy w wodach odpadowych. To niepokojący wskaźnik, który potwierdza wzrost konsumpcji kokainy w miastach, a także stanowi wyraźny sygnał dla organów ścigania, że problem narkotyków w miastach jest głęboko zakorzeniony.
Przemyt Narkotyków przez Porty
Porty – Główne Miejsca Konfiskat
Porty stanowią kluczowy punkt tranzytowy w obrocie nielegalnymi narkotykami w Unii Europejskiej. Aż 70% wszystkich konfiskat narkotyków przez służby celne UE ma miejsce w portach, gdzie narkotyki są wykrywane w kontenerach transportowych. Kokaina, a także inne substancje psychoaktywne, są często przemycane drogą morską, najczęściej z Ameryki Łacińskiej. Przemyt narkotyków w kontenerach stanowi duże wyzwanie dla służb celnych, które muszą stosować zaawansowane technologie, aby wykrywać nielegalne ładunki.
Najwięksi Producenti Kokainy w UE
Kraje takie jak Belgia, Holandia i Hiszpania stanowią główne ośrodki, w których konfiskuje się kokainę. W 2022 roku Belgia była liderem w ilości skonfiskowanej kokainy, przejmując 111 ton, a Holandia i Hiszpania odpowiednio 51,5 tony i 58,3 tony. Kraje te odpowiadają za 68% całkowitej ilości kokainy skonfiskowanej w UE, co wskazuje na ich strategiczną rolę w przemycie narkotyków na kontynent.
Działania Zwalczające Przestępczość Narkotykową w Portach
W związku z rosnącą ilością przemytu narkotyków, państwa UE wzmacniają działania mające na celu przeciwdziałanie przestępczości zorganizowanej. Na przykład, Belgia zwiększyła obecność policji morskiej w porcie w Antwerpii, który stał się jednym z głównych punktów, przez które przemieszczają się narkotyki. W 2024 roku w porcie przeprowadzono kontrole ponad 7 000 osób, co doprowadziło do aresztowania 51 podejrzanych.
Zwalczanie Uzależnienia i Przestępczości Związanej z Narkotykami
Inicjatywy Unii Europejskiej w Walce z Narkotykami
Unia Europejska podejmuje liczne inicjatywy mające na celu zwalczanie handlu narkotykami oraz uzależnienia od substancji psychoaktywnych. W 2024 roku Eurojust uruchomił Europejską Sieć Sądową ds. Przestępczości Zorganizowanej, której celem jest skuteczniejsza walka z przestępstwami związanymi z narkotykami. Sieć ta pozwala na szybsze wymienianie się informacjami między krajami członkowskimi, co zwiększa efektywność działań przeciwko przestępczości transgranicznej.
Krajowe Kampanie Zwiększające Świadomość
Państwa członkowskie UE, takie jak Francja czy Belgia, rozpoczęły krajowe kampanie edukacyjne mające na celu podniesienie świadomości na temat zagrożeń związanych z zażywaniem narkotyków. Kampanie te mają na celu dotarcie do osób, które wchodzą w kontakt z nielegalnym rynkiem narkotykowym, a także informowanie obywateli o konsekwencjach prawnych i zdrowotnych związanych z narkotykami. Przykładem takiej kampanii w Francji jest film opublikowany przez ministra spraw wewnętrznych, Bruno Retailleau, który ostrzega przed skutkami zażywania kokainy.
Zwiększenie Kontroli w Portach i Na Granicach
Belgijska policja morska w porcie w Antwerpii zwiększyła obecność funkcjonariuszy, aby kontrolować transporty narkotyków. Dodatkowo, portugalska policja przeprowadziła szereg nalotów mających na celu walkę z korupcją wśród urzędników i pracowników portów. Te działania mają na celu eliminowanie osób, które mogą być zamieszane w przemyt narkotyków, w tym kokainy, do Unii Europejskiej.
Francja – Rekordowa Liczba Kar
Francja, w 2024 roku, odnotowała niemal 197 000 osób ukaranych grzywną za stosowanie narkotyków, co stanowi wzrost o 21% w porównaniu do roku 2023. Z kolei w pierwszych 11 miesiącach 2024 roku, francuskie służby skonfiskowały 47 ton kokainy, co również stanowi wzrost w porównaniu do roku poprzedniego. Działania te świadczą o zaangażowaniu Francji w zwalczanie problemu narkotyków, zarówno na poziomie prewencji, jak i ścigania przestępców zajmujących się handlem narkotykami.
Podsumowanie
Problem narkotyków w Unii Europejskiej staje się coraz bardziej skomplikowany. Z jednej strony, konopie indyjskie pozostają najczęściej stosowanym nielegalnym narkotykiem, a z drugiej, kokaina notuje wzrost liczby użytkowników, zwłaszcza wśród młodych dorosłych. Przemyt narkotyków przez porty, które stanowią główne miejsce konfiskat, staje się coraz bardziej intensywny, a walka z przestępczością zorganizowaną związaną z handlem narkotykami jest priorytetem dla państw UE. W odpowiedzi na te wyzwania, Unia Europejska i poszczególne kraje członkowskie podejmują liczne działania mające na celu zwalczanie narkotyków, w tym edukację społeczną, wzrost kontroli w portach oraz wzmacnianie współpracy międzynarodowej w zakresie wymiany informacji.
Dzięki tym działaniom, UE stara się nie tylko ograniczyć dostęp do nielegalnych narkotyków, ale także zmniejszyć ich negatywny wpływ na zdrowie społeczne i ekonomiczne.