Podwójna diagnoza – czym jest? Część 2

W przednim wpisie poruszyliśmy problem, co oznacza życie z podwójną diagnozą i jakie są związki pomiędzy uzależnieniem a zaburzeniami psychicznymi. Jednak wiele pytań zostało jeszcze bez odpowiedzi, np. jakie są rokowania i szanse na wyleczenie, a także jak wygląda detoks i odwyk. Dlatego teraz postanowiliśmy wrócić do tematu – poszerzyć niektóre informacje. Konieczne przeczytaj nasz artykuł do końca i usystematyzuj swoją wiedzę razem z nami!

Jak często może występować podwójna diagnoza wśród pacjentów?

Jednoznaczna odpowiedź na to pytanie jest trudna. Prawdopodobnie wynika to z faktu, że diagnostyka takich pacjentów stanowi duże wyzwanie dla lekarzy różnych specjalności. Brakuje też jasnych kryteriów i jednego ogólnopolskiego rejestru. Ostrożne szacunki wskazują na to, że podwójna diagnoza może dotyczyć około 1/3 pacjentów. Jeśli chodzi o rozpoznanie chorób współistniejących, to najczęściej diagnozuje się nadużywanie alkoholu i depresję.

Według informacji zawartych w krajowym raporcie Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii w 2007 roku odsetek pacjentów z podwójną diagnozą, przyjętych na różne oddziały szpitalne, wynosił około 7,5%. Warto jednak podkreślić, że niektóre źródła podają, że problem może dotyczyć nawet 17% populacji.

Jakie są objawy podwójnej diagnozy?

Mogą być zróżnicowane. Wypływają na to indywidualne predyspozycje danej osoby. Przy stawianiu rozpoznania podwójnej diagnozy lekarz musi brać pod uwagę spektrum symptomów typowych, zarówno dla choroby psychicznej, jak i konkretnego rodzaju uzależnienia. Wyróżnia się kilka charakterystycznych objawów, które występują najczęściej w obu przypadkach. Zalicza się do nich:

• rozchwianie emocjonalne,
• ogólna apatia – utrata radości życia,
• częste napady gniewu, które mogą przeradzać się w agresję,
• problemy z koncentracją – zaniki pamięci,
• poczucie osamotnienia i niezrozumienia, stopniowe izolowanie się od otoczenia, a nawet od rodziny,
• całkowita utrata kontroli nad nałogiem i spożywanie coraz większej ilości substancji psychoaktywnych.

W skrajnych przypadkach podwójnej diagnozy mogą występować też omamy wzrokowe i słuchowe oraz inne postacie psychozy, np. uzależniony ma wrażenie, że wszyscy nastają na jego życie.

Jakie są rokowania podwójnej diagnozy?

Są raczej ostrożne. Nie opracowano dotąd jednej metody postępowania i terapii. Dzieje się tak dlatego, że prawie każdy przypadek podwójnej diagnozy jest inny, a objawy często są niejednoznaczne i mogą być mylone z innymi schorzeniami. Zanim zostanie postawione właściwe rozpoznanie, pacjenci trafiają do lekarzy różnych specjalności – cały proces trwa niejednokrotnie bardzo długo. Znacznie utrudnia to właściwe leczenie, co może prowadzić do pogłębienia zaburzeń i frustracji pacjenta. Detoks i odwyk to dobry początek. Potrzebne jest jednak szersze spojrzenie i podejście holistyczne.

Jak wygląda leczenie w przypadku podwójnej diagnozy?

Leczenie takich pacjentów jest trudne, ale im szybciej zostanie postawiona właściwa diagnoza, tym szanse na powrót do w miarę normalnego życia są większe. Podwójne zaburzenie wymaga dużego zaangażowania i przemyślanej strategii. Detoks i odwyk są konieczne, ale odtrucie organizmu i walka z uzależnieniem musi iść w parze z opieką psychiatryczną i terapeutyczną. Kluczowe jest interdyscyplinarne podejście, które daje możliwość wypróbowania różnych metod i wybranie najskuteczniejszej – dopasowanej do indywidualnych potrzeb pacjenta. Terapia ukierunkowana jest motywację i trening umiejętności społecznych.

Pierwszy etap leczenia odbywa się zwykle w szpitalu psychiatrycznym lub w specjalistycznym ośrodku terapeutyczno-odwykowym. Wdrażanie odpowiednich form terapii indywidualnych oraz grupowych i przyjmowanie leków pod ścisłą kontrolą lekarza daje szansę na:

• stopniowe wyjście z nałogu,
• trwałą abstynencję,
• odzyskanie równowagi psychicznej.

Ośrodek Vita Libera jako jedno z rozwiązań

Dla wielu osób już samo przyznanie się do uzależnienia od środków psychoaktywnych wywołuje skrajne emocje – gniew, wstyd, bezradność, a powiedzenie otwarcie o zaburzeniach psychicznych, potęguje te uczucia. Niepotrzebnie, im szybciej zostanie postawiona podwójna diagnoza, tym rokowania są lepsze. Dlatego, nie wahaj się szukać pomocy dla siebie lub kogoś bliskiego. Tylko odpowiednie leczenie – detoks, odwyk i psychoterapia przeprowadzone w specjalistycznym ośrodku, takim jak np. Vita Libra, może przynieść poprawę stanu zdrowia i podnieść jakość życia pacjenta.