Alkoholizm, znany również jako choroba alkoholowa, nie pojawia się nagle. To przewlekłe schorzenie rozwija się stopniowo, często w sposób niemal niezauważalny, wpływając na zdrowie, relacje z bliskimi i jakość życia. Dla wielu osób moment przejścia od picia okazjonalnego do uzależnienia jest trudny do uchwycenia. W tym artykule omówimy, jak rozpoznać pierwsze objawy alkoholizmu oraz jakie są etapy rozwoju tej choroby.
Alkoholizm w Polsce – Skala Problemu
W Polsce alkohol stanowi integralny element wielu tradycji i codziennych rytuałów. Spożywany jest podczas uroczystości rodzinnych, spotkań towarzyskich czy świętowania sukcesów. Choć dla wielu osób umiarkowane picie nie stanowi problemu, granica między okazjonalnym spożywaniem a nadużywaniem alkoholu jest cienka. Statystyki są niepokojące – około 2,5 miliona Polaków nadużywa alkoholu, a z uzależnieniem zmaga się ponad milion osób.
Jak Rozwija się Alkoholizm? Etapy Uzależnienia
Alkoholizm to przewlekła choroba, która rozwija się etapami. Specjaliści wyróżniają cztery główne fazy uzależnienia, z których każda wiąże się z innym poziomem zaangażowania osoby w spożywanie alkoholu.
1. Faza Wstępna
Na tym etapie picie alkoholu ma charakter głównie towarzyski. Osoba zaczyna jednak dostrzegać, że alkohol przynosi ulgę w trudnych emocjach i poprawia nastrój. Wzrasta tolerancja na alkohol – potrzebna jest większa ilość trunku, aby osiągnąć ten sam efekt.
2. Faza Zwiastunowa
W tym momencie osoba zaczyna coraz bardziej koncentrować się na alkoholu. Zdarza się, że pije w ukryciu lub celowo tworzy okazje do spożywania alkoholu. Charakterystycznym objawem są tzw. palimpsesty alkoholowe – chwilowe zaniki pamięci po spożyciu nadmiernej ilości alkoholu.
3. Faza Krytyczna
W fazie krytycznej osoba traci kontrolę nad swoim piciem. Uzależnienie staje się widoczne zarówno w sferze fizycznej, jak i psychicznej. Zaniedbywane są obowiązki zawodowe i rodzinne, a pojawiające się problemy zdrowotne są bagatelizowane. Chory często usprawiedliwia swoje zachowanie przed sobą i bliskimi, wypierając istnienie problemu.
4. Faza Chroniczna
Najcięższy etap choroby to picie w tzw. ciągach alkoholowych, które trwają dniami lub tygodniami. Skutki zdrowotne są bardzo poważne – mogą pojawić się zaburzenia lękowe, psychozy alkoholowe oraz znaczny spadek sprawności fizycznej i intelektualnej.
Jak Rozpoznać Alkoholizm?
Rozpoznanie alkoholizmu może być trudne, szczególnie w początkowych fazach. W Polsce diagnoza często opiera się na kryteriach ICD-10. Uzależnienie stwierdza się, gdy spełnione są przynajmniej trzy z poniższych objawów:
- Silne pragnienie lub poczucie przymusu spożywania alkoholu.
- Utrata kontroli nad ilością i częstotliwością picia.
- Występowanie objawów zespołu abstynencyjnego.
- Zwiększona tolerancja na alkohol.
- Zaniedbanie dotychczasowych zainteresowań z powodu alkoholu.
- Picie alkoholu pomimo świadomości jego negatywnych skutków.
Jeśli podejrzewasz, że Ty lub bliska Ci osoba ma problem z alkoholem, warto wykonać jeden z dostępnych testów przesiewowych, takich jak AUDIT, CAGE czy MAST.
Leczenie Alkoholizmu – Pierwsze Kroki do Zdrowienia
Alkoholizm to choroba, która wymaga profesjonalnego leczenia. Podstawą terapii jest całkowita abstynencja, wspierana przez różne metody terapeutyczne. Leczenie najczęściej rozpoczyna się od odtrucia organizmu, a następnie wprowadza się psychoterapię, która pomaga zrozumieć mechanizmy uzależnienia.
Wszywka Antyalkoholowa – Czym Jest i Jak Działa?
Jednym z dodatkowych narzędzi wspierających leczenie jest tzw. wszywka antyalkoholowa. Substancja czynna, esperal, blokuje enzym odpowiedzialny za rozkład alkoholu w organizmie. Spożycie alkoholu w obecności wszywki powoduje gwałtowny wzrost toksycznego aldehydu octowego, co prowadzi do wystąpienia nieprzyjemnych objawów, takich jak:
- Zawroty głowy.
- Nadmierna potliwość.
- Spadek ciśnienia tętniczego.
Choć wszywka antyalkoholowa nie jest „lekiem” na alkoholizm, stanowi skuteczne narzędzie wspierające utrzymanie abstynencji.
Podsumowanie: Nie Zlekceważ Pierwszych Objawów
Alkoholizm to poważna choroba, która rozwija się etapami i stopniowo przejmuje kontrolę nad życiem chorego. Kluczowe jest szybkie rozpoznanie problemu i podjęcie odpowiednich kroków. Terapia uzależnień, wsparcie specjalistów oraz dostępne metody, takie jak wszywka antyalkoholowa, mogą pomóc w walce z tym wyniszczającym nałogiem.
Jeśli Ty lub ktoś z Twoich bliskich zmaga się z problemem alkoholowym, nie zwlekaj – poszukaj pomocy już dziś. Im szybciej zareagujesz, tym większa szansa na powrót do zdrowego i pełnego życia.
Tekst powstał pod nadzorem merytorycznym
Sebastian Nowakowski
Od wielu lat pracuje jako specjalista psychoterapii uzależnień prowadząc terapię grupową i indywidualną dla osób uzależnionych , współuzależnionych i z syndromem DDA.